Het CBS-rapport “Ruim 1 op de 3 volwassenen wil gezonder eten” wijst op een zorgwekkende realiteit: 17% van de mensen in Nederland ervaart financiële belemmeringen bij het kopen van gezonde voeding. Dit probleem heeft diepgaande oorzaken, waarvan er drie opvallen.
Ten eerste zijn de grondstoffen voor gezonde voeding, zoals peulvruchten, noten, groenten en fruit, vaak duurder dan de ingrediënten van ultrabewerkte voedingsmiddelen (UPF’s), zoals witte bloem, suiker en zetmeel. Dit verschil verklaart echter slechts 20-25% van het prijsverschil in de winkel.
Ten tweede wordt een groter deel van de prijskloof (30-40%) veroorzaakt doordat gezonde voeding nog op kleine schaal wordt geproduceerd, wat extra kosten met zich meebrengt. Het derde en grootste deel van de verantwoordelijkheid ligt bij de supermarkten. Zij baseren hun winstmarges op percentages, dit betekent dat een product dat tweemaal zo duur is, ook tweemaal zoveel winst oplevert per eenheid. Als supermarkten zouden overschakelen naar een benadering waarin de winstmarges in euro’s gelijk blijven, zou dit de winstgevendheid niet aantasten, maar ook geen oneigenlijke extra inkomsten genereren. Supermarkten met een focus op verantwoord aanbod zouden moeten overwegen af te stappen van het percentage-berekenings-systeem. Hierdoor zou het prijsverschil met gezonde voeding met een derde kunnen verminderen, terwijl de grotere afzet de extra productiekosten zou doen dalen.
Wat overblijft, is een fractie van de huidige meerkosten voor gezonde voeding. Deze verandering zou een aanzienlijke stap zijn naar het toegankelijker maken van gezonde voeding voor iedereen in onze samenleving.
